Mali, ngày… tháng… năm…
Vậy là đã 5 ngày tôi xuôi theo dòng sông Niger trong xanh cùng người bạn đồng hành của mình, Musa Mahra, một chàng trai trẻ người Mali. Tôi cảm thấy Musa đang ngày càng háo hức phấn chấn khi con thuyền nhỏ tiến vào lãnh thổ Mali quê hương mình. Sau chừng nửa ngày ngắm sông nước và những triền cát sa mạc, chúng tôi cập bến tiến vào thị trấn Kabara, thuê nhà trọ rẻ tiền để nghỉ ngơi cho lại sức. Sáng hôm sau, khi mặt trời còn chưa kịp ló dạng, Musa đã thuê một chiếc xe thồ ngựa kéo bằng gỗ, có lót rơm vàng óng, chúng tôi nhảy lên xe, vừa gặm bánh mì vừa tiến về thành phổ cổ Timbuktu…
Lịch sử của Kimbuktu gắn liền với chuyến hành hương huyền thoại về thánh địa Mecca của nhà vua Mali lúc bấy giờ (1324-1325) – Mansa Musa, người được cho là giàu nhất trong lịch sử nhân loại với tài sản ước tính chỉ khoảng 400 tỷ USD ngày nay. Sau chuyến hành hương đến Mecca trở về, nhà vua Mansa Musa mộ đạo đã cho xây dựng hàng loạt thành phố, trong đó Timbuktu được quy hoạch thành một trung tâm văn hóa và giáo dục lớn nhất châu Phi, mọi chi phí đã có nhà Vua lo.
Trong giai đoạn cực thịnh, Timbuktu là nơi tập trung thường xuyên của khoảng 50.000-100.000 sinh viên, nhà nghiên cứu, giảng viên từ khắp châu Phi và Trung Đông, nhiệm vụ đơn giản chỉ ăn, ngủ, học, nghiên cứu, lâu lâu mới giải trí chút đỉnh. Các lĩnh vực giảng dạy bao quát và chuyên sâu tất cả chuyên ngành: văn học, Hồi giáo, thiên văn học, toán học,… Thư viện khổng lồ tại Timbuktu chứa hơn 1.000.000 bản thảo ghi chép, nhiều nhất thời bấy giờ. Những công trình lớn như nhà thờ, trường đại học vẫn còn tồn tại đến ngày nay…
Anh bạn Musa Mahra đi cùng tôi thao thao bất tuyệt về Timbuktu với một niềm tự hào ánh lên trên gương mặt, một lịch sử hào hùng phồn vinh của một đế chế Mali từng thống trị châu Phi, về những truyền thuyết bên lề từ chuyến hành hương bất hủ của nhà vua Mansa Musa. Tôi lặng yên lắng nghe trong say mê, lim dim mắt tưởng tượng về nơi mình đang đứng, Timbuktu của 700 năm trước…
Hình ảnh sưu tầm – Bài viết Khám Phá Bốn Phương
